Helena Modrzejewska-Chłapowska, po powrocie z Ameryki, podjęła się utworzenia fundacji na rzecz szkoły koronkarskiej. Pierwszą kwotą, która zasiliła fundację było 1200 złotych reńskich, uzyskane po kilkakrotnym wystawieniu „Nory” Ibsena w krakowskim Teatrze Starym. Modrzejewska była fundatorką Szkoły, a orędownikiem jej założenia i redaktorem statutu, a następnie opiekunem-kuratorem był dr Tytus Chałubiński. Komitet nadzorczy Szkoły tworzyli Helena Modrzejewska, Róża hr. Krasińska, Franciszek Neužil, Leopold Czubernat i ksiądz Józef Stolarczyk.

Krajową Szkołę Koronkarską otwarto 1 maja 1883 roku. Kierownictwo nad nowo utworzoną placówką objęła Józefa Stelcerówna, absolwentka lwowskiej Szkoły Przemysłowej. Warto podkreślić, że świeżo otwarta placówka była jedną z pierwszych w kraju polskich szkół zawodowych dla kobiet.

"Koronczarki" to retrospektywna wystawa, na której pokazane są koronki klockowe z końca XIX stulecia, aż po lata 90. XX wieku. Rękodzielnicze arcydzieła obrazują zmiany stylistyczne zachodzące we wzornictwie, polegające na stopniowym odchodzeniu od szablonów wiedeńskich i zwrocie w kierunku, propagowanych przez Stanisława Witkiewicza, motywów rodzimych.

Jest to również okazja, aby przypomnieć sylwetki nauczycieli: Jadwigi Galleth, Mieczysława Szopińskiego, Karola Kłosowskiego, Marii Bujakowej, Marii Teper, którzy zawsze dbali o wysoki poziom artystyczny tej szkoły, o czym świadczy jakość zaprezentowanych koronek oraz liczne odznaczenia i dyplomy otrzymane przez szkołę. Eksponaty pochodzą z archiwum obecnego Zespołu Szkół Zawodowych nr 2 im. H. Modrzejewskiej w Zakopanem.

Komisarz wystawy składa serdeczne podziękowania Paniom Marii Teper oraz Magdalenie Bujak-Lenczowskiej, bez pomocy których zrealizowanie tej wystawy byłoby niemożliwe.

Teresa Maria Lisek
 

koronki klockowe (początek 20. wieku) z archiwum szkoły

jak powstają koronki klockowe (fot. W. Werner)

koronki klockowe (początek 20. wieku) z archiwum szkoły