Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich
|
|
Galeria Sztuki
im. W. i J. Kulczyckich,
Droga na Koziniec 8 |
|
Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, położona w pobliżu słynnej willi "Pod Jedlami", to murowany budynek w stylu dworkowym, wybudowany we wczesnych latach dwudziestych XX w. przez rodzinę Koziańskich. Po drugiej wojnie światowej dom kupił od spadkobierców Urząd Rady Ministrów i willa Koziańskich stała się reprezentacyjnym obiektem, w którym bywali najwyżsi prominenci PRL, m.in. premier Józef Cyrankiewicz, stąd potocznie dom nazywano "Cyrankiewiczówką". W roku 1981 władze miasta na skutek starań działaczy zakopiańskiej Solidarności oddały go temuż Muzeum z przeznaczeniem na Galerię Kobierców Wschodnich, wcześniej ofiarowanych przez wdowę po Jerzym Kulczyckim, Annę Piotrowicz-Kulczycką.
Początki kolekcji sięgają roku 1906, kiedy to Włodzimierz Kulczycki (1862-1936), profesor, a później rektor Akademii Weterynaryjnej we Lwowie, nabył pierwsze okazy. Kolekcjonowanie orientalnych tkanin i kobierców od początku traktował w sposób naukowy; gromadził literaturę na temat kobiernictwa i systematycznie zapoznawał się z tą dziedziną kultury materialnej Wschodu. Sam był autorem kilku prac o kobiercach. W okresie międzywojennym kolekcja Włodzimierza Kulczyckiego była kilkakrotnie prezentowana na wystawach. Jego syn Jerzy (1898-1974) doktor filozofii, historyk sztuki, przejął po ojcu zamiłowania kolekcjonerskie i przez okres międzywojenny stopniowo pomnażał zbiory, trzymając się koncepcji nakreślonej przez ojca: kolekcja miała reprezentować kobiernictwo wszystkich narodów Azji Mniejszej, Azji Środkowej, Iranu i Kaukazu.
Okres II wojny światowej kolekcja przetrwała bez większych strat, a gdy w roku 1946 rozpoczęła się repatriacja Polaków, Kulczycki znalazł się w Warszawie i tam przez wiele lat związany był z Uniwersytetem Warszawskim. Uratowana dzięki pomocy wielu osób kolekcja przez długie lata była przechowywana pod podwójną podłogą w jednopokojowym mieszkaniu państwa Kulczyckich. W roku 1964, ze względu na stan zdrowia Jerzego, Kulczyccy przenieśli się na Podhale. Przedtem jednak zdecydowano się podzielić kolekcję i część drogą sprzedaży przekazać na Wawel. Do Krakowa trafiły 64 obiekty o charakterze przeważnie luksusowym, pałacowym. Kobierce, nie mniej cenne, reprezentujące sztukę ludową, znalazły się na Podhalu w Murzasichlu, gdzie państwo Kulczyccy wybudowali dom. Zgodnie z ostatnią wolą męża, po jego śmierci Anna Piotrowicz-Kulczycka w 1977 r. przekazała dar narodowi i powierzyła go opiece Muzeum Tatrzańskiego.